Lantaarns

Een baan bij nacht kan prachtig uitzien mits voldoende voorzien van verlichting. Een van de elementen van verlichting zijn straatlantaarns.

Straatlantaarns kunnen relatief eenvoudig zelf worden gemaakt. Hieronder worden drie types beschreven:

• een moderne straatlantaarn
• een oude straatlantaarn
• klassieke straatlantaarn

Heb jij tips of aanvullingen, voeg dan onder aan deze pagina jouw reactie toe.

Moderne straatlantaarn

1. koop messing buisjes van 1,5 en 1 mm dikte, type Messing ronde staaf Ø1,0x500mm (Conrad Electronic):
2. de ingredienten op een rijtje: op maat gezaagde messing pijpjes, lampje (1,2 Volt 15 mA – Conrad), een kraaltje, ringetje en een ‘dekseltje’ (ook uit de kraaltjesdoos van een nichtje).
3. zaag een 1,5 mm buisje van 3 cm af en een 1 mm buisje van 4 cm.
   Sschuif het 1 mm buisje deels in het 1,5mm buisje over een afstand van 1 cm en soldeer beide aan elkaar vast (gebruik minimale hoeveelheid soldeer).
   
4. knip een stuk wirewrap af van 25 cm:
5. strip ca 2 mm af aan beide kanten.
6. voer het stuk wirewrap draad door de buisjes.
7. knip een tweede stuk wirewrap af van 15 cm en soldeer deze aan de onderkant van de lantaarn aan het messing.
8. trek de draad die door de buisjes loopt nu zodanig terug dat de draad aan de bovenkant ca 2 mm en het gestripte deel net niet de messing raakt.
9. knip nu de draadjes van het lampje af tot ca. 5 mm lengte.
10. soldeer een draadje van het lampje aan de wirewrap-draad en het andere draadje aan het messing pijpje.
    Zorg ervoor dat het lampje heel kort op het messing pijpje zit maar net zoveel afstand heeft dat er geen sluiting wordt gemaakt.
11. zaag een kraaltje doormidden zodat er een kapje voor de moderne straatlantaarn ontstaat:
12. boor het kraaltje uit met een 1,5 mm boortje:
13. Lijm er vervolgens het ringetje en het dekseltje op:
14. schuif nu het plastic kapje voorzichtig over het lampje.
    Het kapje niet vastlijmen anders is het moeilijk om het lampje ooit nog eens te vervangen.
    De nog ongeverfde lantaarn:
15. Maak de messing pijpjes schoon met wasbenzine en verf daarna de lantaarn met aluminiumverf
    en test het door het op een 1,2 Volt batterij aan te sluiten:
16. Sluit de lampjes in serie aan op een spanningsbron.
    Bijvoorbeeld: 14 lampjes van 1,2 Volt (= 16,8) op een spanningbron van 14 Volt. Een iets te lage spanning zorgt voor een langere levensduur van de lampjes.
    Zitten in een serie minder lampjes dan de voedingsspanning vereist, neem dan een weerstand van 100 Ohm op voor elk lampje dat tekort is,
    bijvoobeeld 10 lampjes in serie met 470 Ohm.

Oude straatlantaarn

Sluit de lampjes in serie aan op een spanningsbron.
Bijvoorbeeld: 14 lampjes van 1,2 Volt (= 16,8) op een spanningbron van 14 Volt. Een iets te lage spanning zorgt voor een langere levensduur van de lampjes.
Zitten in een serie minder lampjes dan de voedingsspanning vereist, neem dan een weerstand van 100 Ohm op voor elk lampje dat tekort is,
bijvoobeeld 10 lampjes in serie met 470 Ohm.

• 1. koop messing buisjes van 1,5 en 1 mm dikte, type Messing ronde staaf Ø1,0x500mm (Conrad Electronic):
  2. zaag een 1,5 mm buisje van 5 cm af en een 1 mm buisje van 5 cm.
  3. buig het uiteinde van het 1 mm buisje voorzichtig rond een AA-batterij.
     Gebruik eventueel een hulpmiddel om steeds dezelfde afmetingen en ronding te realiseren:
  4. schuif het 1 mm buisje deels in het 1,5mm buisje over een afstand van 1 cm en soldeer beide aan elkaar vast (gebruik minimale hoeveelheid soldeer).
     Zie foto’s:

     lantaarn uit  lantaarn aan

  5. knip een stuk wirewrap af van 25 cm:
  6. 

     kijk bij ‘moderne straatlantaarn’ voor detail foto’s

  7. strip ca 2 mm af aan beide kanten.
  8. voer het stuk wirewrap draad door de buisjes.
  9. zorg dat de draad aan de bovenkant ca 2 mm uitsteekt zodat het gestripte deel net niet de messing raakt.
  10. soldeer een draadje van het lampje aan de wirewrap en het andere draadje aan het messing pijpje.
      Zorg ervoor dat het lampje heel kort op het messing pijpje zit maar net zoveel afstand heeft dat er geen sluiting wordt gemaakt.
  11. soldeer aan de onderkant van de lantaarn een tweede draad van ca 15 cm aan het messing.
  12. schuif nu het plastic kapje (uit de kraaltjesdoos) en een plastic pijpje van 3 mm (afgesneden van een oude balpenvulling) voorzichtig over het lampje.
      Het pijpje moet een beetje rond het lampje klemmen. Niet vastlijmen anders is het moeilijk om het lampje ooit nog eens te vervangen.
  13. Maak de messing pijpjes schoon met wasbenzine en verf daarna de lantaarn met aluminiumverf.

Microlampjes

De hierboven getoond microlampjes zijn niet altijd/overal in die uitvoering verkrijgbaar. Een goed alternatief zijn de lampjes van Graupner:

Ze zijn net zo klein en hebben twee 50 cm lange aansluitingen. Hiervan kan een aansluiting door het messingpijpje worden gevoerd. De tweede aansluiting wordt kort afgeknipt en boven aan het messinglampje gesoldeerd. In feite is dit een nog eenvoudigere constructie dan de hierboven getoonde.

Klassieke straatlantaarn (met LED’s)

1. Volg de aanwijzigingen 1 t/m 9 van de moderne straatlantaarn hierboven om de mast van de straatlantaarn te maken.
2. Verder heb je nodig een 3mm LED en een metalen ringetje waar het LEDje net doorheen past.
3. Soldeer de LED met het langste pootje aan de messing mast. Buig de draad mooi rond over een penlite batterij.
   Knip het andere pootje af zodat er nog twee mm overblijft. Soldeer hieraan de draad die door de messing buis is gevoerd.
   Doe dit met een boogje dat mooi aansluit bij de gebogen LED-draad.LET OP: een LED leidt stroom maar in een richting. Soldeer alle LED’s met hetzelfde pootje aan de lantaarn.
   Je kunt dit zien aan de verschillende lengte van beide pootjes. Kies ervoor om het langste pootje aan de mast te solderen.
   Later meer over aansluiting en stroomvoorziening.

   

4. Schuif nu het metalen ringetje van onderen over de LED en zet het vast met een beetje lijm.
5. Verf tot slot de mast inclusief de LED-draad, de doorgevoerde draad en de bovenkant van de LED en het metalen ringetje in een kleur naar keuze.
   
6. Als de lantaarn bevalt, kun je ze in serie gaan maken om bijvoorbeeld een hele stad van verlichting te voorzien.
   Een plankje met voorgeboorde gaatjes is dan handig om alle lantaarns in een keer te verven.

   Na de verfbeurt (oud groen in dit geval) rustig laten drogen…

   

7. Het uiteindelijk resultaat mag er zijn:
   

   

8. Stroomvoorziening:LED’s zijn diodes en leiden maar in een richting. Het handigste is het om meerdere LED’s (lantaarns) in serie te zetten.
   Dat betekent dat de aansluitdraad aan de mast telkens moet worden gekoppeld aan de doorgevoerde aansluitdraad van de volgende mast, enz.:

   
   De aangegeven weerstandswaarde is slechts een voorbeeld. De waarde moet worden berekend (zie hieronder).

   Let op de volgende zaken:

   1. LED’s verdragen geen hoge stroom. Deze moet dus worden begrenst met een weerstand in serie geschakeld.
      Meer over het serieschakelen van LED’s en berekening van de weerstand vind je op deze site:http://www.linetec.nl/electronics/leds/led_3.html
   2. Bij aansluiting op een gelijkspanning zullen de seriegeschakelde LED’s maar op een manier branden. Indien ze niet branden, wissel dan de aansluitingen op de gelijkspanningsbron om.
   3. Hoewel LED’s diodes zijn, kunnen ze niet ongestraft op een wisselspanning worden aangesloten. Indien je een wisselspanningsbron wilt gebruiken (normaal bij Marklin-trafo’s) zet dan behalve de stroombegrenzingsweerstand ook een ferme diode (>= 1 A) in serie met de LED’s van de straatlantaarns.
   4. Wanneer de LED’s niet willen branden, controleer dan of de seriegeschakelde LED’s allemaal hetzelfde zijn aangesloten.