Stadspoort

Een mooie kleine stad met enige historie doet het altijd goed op een modelbaan. Vandaar dat ik wel zo’n fraaie oude stadspoort bij de toegangsweg naar mijn stad wilde. Ook dit leent zich weer goed voor een zelfbouwproject. Wel een waar menig hobby-uurtje in gaat zitten want we maken weer alles zelf met niet veel meer dan wat karton en gips. Heb jij tips of aanvullingen, voeg dan onder aan deze pagina jouw reactie toe. Om te beginnen bedenken we hoe de stadspoort vorm willen geven. Een paar schetjes op de kladblok helpen om een keuze te maken. Het wordt een vierkante toren met daarnaast een toegangspoort. De muur aan de stadskant heeft diverse ramen en een poort terwijl de voorkant alleen een raam hoog in de toren heeft. Dat snijden we allemaal uit karton met behulp van een scherp mesje en een rondvijl (om de raambogen netjes af te werken). Als karton gebruik ik hiervoor de wat dikkere variant die ook in passe-partous wordt gebruikt (vraag maar eens aan de fotograaf of hij nog resten heeft).

afmetingen LxBxH = 7,5 x 7,5 x 12 cm

Het dak krijgt een knik zoals we dat vaak zien op oude torens.

afmetingen LxBxH = 8 x 8 x 6 cm

Vervolgens maken we van karton de stadspoort en tegelijkertijd (we zijn nu toch bezig) nog een tunnelpoort voor een andere weg die onder het spoor moet verdwijnen.

afmetingen dubbele poort (voor verkeer en voetgangers)
totale breedte: 15 cm
hoogte: 7 cm (excl. hoogte kantelen)
breedte verkeerspoort: 8 cm
breedte voetgangerspoort: 2 cm

De grove vorm van de toren wordt al zichtbaar.

Nu volgt een stukje monnikenwerk: het uitknippen en plakken van stukjes fijn schuurpapier tot leien. Daartoe knippen we stroken van 4 mm breed en die knippen we weer in lengtes van 5 mm.

Vervolgens knippen we van elke lei twee hoekjes af van 1 mm.

Als we er genoeg denken te hebben (aanvullen kan altijd nog) worden ze een voor een op de kartonnen basis van het dak geplakt. Van links naar rechts, onderaan beginnend en telkens overlappend met de vorige lei.

Dit is het meest tijdrovende karwei …..

….maar het resultaat is wel mooi. Onder het dak is nog een karton met opstaand randje geplakt en grijs geverfd zodat het effect van een goot ontstaat.

Tijd om de kartonnen basis van de toren te voorzien van oud metselwerk. Daartoe maken we gebruik van diverse mallen die in de handel te koop zijn. Hier wordt telkens een laagje gips in gegoten en wanneer dat is uitgehard voorzichtig uit de mal gehaald door de rubberen randen van de mal steeds een beetje verder ‘af te pellen’ van de uitgeharde gipsmuur. Er zijn nog al wat verschillende voorkeuren te lezen op internet, zoals modelgips (droogt snel) en Goudband en Rotband (droogt langzamer), vuller, etc. Mijn persoonlijke voorkeur ligt bij gewone gips (Rotband). Na het gieten in de mal wel even goed alle luchtblaasjes uit de mal verwijderen door in de gips zachtjes te porren met een spateltje of iets dergelijks.

Wanneer een of meer gipsen muurplaten en andere vormen uitgehard zijn kunnen ze op de kartonnen basis worden geplakt. De boogstenen op de foto zijn handmatig uit een plaat uitgeharde gips (ca 1 cm dik) gezaagd en afgevijld.

De spleten die overblijven tussen de verschillende gips-elementen kunnen makkelijk worden afgedicht met albastine. Wanneer deze is gedroogd kunnen er weer voegen in worden gekrast zodat de overgang van de ene muurplaat naar de andere onzichtbaar wordt.

De ramen en deur in de toren worden uit het gips gekrast precies daar waar de uitsparingen ook in het karton zitten.

Het wordt tijd om wat elementen samen te voegen en met penseel en waterverf de gipsen muren een oud karakter te geven. Tevens worden de raamopeningen aangekleed met kozijnen en ‘glas’. Dit is gemaakt van resp. dunne witte karton en halfdoorzichtig plastic.

De tunnelpoort wordt in dezelfde stijl geverfd.

Ook de stadspoort die aan de toren vast komt te zitten krijgt kleur. De boogstenen zijn hier van karton ipv gips gemaakt.

Samengesteld begint onze stadspoort nu echt vorm te krijgen.

Een detailfoto van de ramen en de toegangspoort. De poort is gemaakt van dunne karton, bruin geverfd en met een fineliner zijn de spleten tussen de ‘planken’ getekend als ook het hang- en sluitwerk.

Nu nog wat details zoals een monumentenzorg-embleem en een plakaat waarop historische uitleg over het gebouw staat te lezen. Deze zijn op verschillende schalen af te drukken met bijgaand Word-document. De tekst die hieronder nog enigzins leesbaar is, is op schaal natuurlijk niet meer leesbaar. Geen traceerbare geschiedvervalsing dus op onze modelbaan.

Hetzelfde toren detail maar nu met embleem en plakaat.

Ook langs de toeganspoort voor voetgangers is een plalaat met historische informatie aangebracht. Let op de scheur in het metselwerk. Dit is geen opzet maar een ongelukje: het gipsen muurdeel brak bij oplijmen. Het ongelukje blijkt een gelukje te zijn: het ziet er realistisch uit.

Nog een detail: de spits op het torendak, gemaakt van een kraaltje en een kerkhaan uit de rommeldoos. Beiden zijn met zwart en grijs geverfd om het weer een beetje aftands te doen lijken.

Tot slot het definitieve resultaat met balustrade langs de weergang met kantelen (zodat toeristen er niet vanaf vallen). Veel knutselplezier met het maken van je eigen stadspoort. Ik ben benieuwd naar jouw variant!